Lựa chọn ống kính 50mm và 85mm

Trong quá trình chụp ảnh & mua sắm thiết bị ít ai có thể bỏ qua 2 tiêu cự phổ biến là 50mm & 85mm. Chọn ống kính nào cho thích hợp với máy ta đang xài? Hãy xem qua bài viết này có thể giúp bạn tìm hiểu & chọn mua ống kính phù hợp với nhu cầu.

Làm sao để việc chọn lựa ống kính 50mm & 85mm 1 cách hiệu quả nhất. Mỗi người xài 1 loại máy & nhu cầu sử dụng cũng riêng biệt nên cách mua cũng khác nhau. Nếu có nhiều tiền và muốn mua đồ "chiến" nhất thì mọi việc trở nên dễ dàng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ điều kiện như vậy, tiêu chí hiệu quả phù hợp với nhu cầu sử dụng nên được đặt lên hàng đầu.

Đối với dòng máy DSLR nói chung người xài có 2 lựa chọn: full frame (ff) & crop frame (cf). Full frame là chiếc máy ảnh có tỷ lệ cảm biến bằng với kích thước của phim 35mm và crop frame có cảm biến nhỏ hơn, với tỷ lệ phổ biến là 1.5 (Nikon) hay 1.6 (Canon).

Tiêu cự 50mm và 85mm trên máy full-frame

50mm: đây là tiêu cự cổ điển từ thời xa xưa, ống 50mm là lens kit của cá máy phim xưa. Dễ chế tạo, giá rẻ, khẩu lớn, đặc biệt hơn hết, độ phóng đại ở tiêu cự 50mm bằng đúng với độ phóng đại của mắt người. Vì vậy, sử dụng 50mm trên body full-frame là việc rất dễ dàng.

Rất nhiều thợ chụp sử dụng 50mm cho nhiều thể loại, chân dung, phong cảnh & cả phóng sự vì nó nhỏ gọn, giá rẻ, khẩu lớn và chất lượng thấu kính rất tốt. Quan trọng hơn nữa, tiêu cự 50mm trên ff mang lại cảm giác gần gũi nhưng không bị kich tính như các ống góc rộng & cũng không bị cảm giác xa cách như ống tele.

Ngoai ra, do ống 50mm dễ chế tạo hơn các ống kính khác nên hầu như ống 50mm nào cũng rất nét, kể cả "ông cụ"  non-AI 50mm f/1.4 từ thời ơ kia. Hơn nữa, ống 50mm còn giúp ta luyện tập góc nhìn dễ dàng. Vậy ta chọn ống 50mm nào khi ngoài thị trường có rất nhiều:

- Ai chơi ff  không dư giả về tài chính thì chọn ống 50mm khá đơn giản. Nếu cần nhỏ gọn để lang thang đi lại nhiều thì chọn Nikon hay Canon. Ngược lại, nếu chụp chủ yếu tại khẩu f/1.4 và không ngại mang vác nặng thì Sigma là 1 lựa chọn tốt.

"Ông cụ" Non AI 50mm f/1.4 

Ống Canon 50mm f/1.8: rất rẻ, tuy nhiên nhiều người lại phàn nàn bokeh lại không mượt & build không tốt. Tuy nhiên, ống này lấy nét rất nhanh, với giá thành như vậy thì khó mà phàn nàn. Giá khoảng 2tr2

Ống Canon 50mm f/1.4: đắt gấp 3 lần 1.8 nhưng chưa chắc tốt gấp 3 và bị viền tím khá nặng. Giá khoảng 7tr6

Ống Canon 50mm f/1.2: bokeh đẹp tuyệt vời, thích hợp chụp chân dung & tỉnh vật. Tuy nhiên ống này lấy nét khá chậm và giá quá cao. Giá 32tr6

Ống Nikon 50mm f/1.8: như Canon, giá rẻ, nhưng build không quá tệ, lấy nét cũng rất nhanh. Nhược điểm lại nằm ở độ nét khi mở khẩu tối đa. Giá khoảng 2tr3 (1.8 D), 4tr (1.8 G)

Ống Nikon 50mm f/1.4D: viền tím rất nặng, đặc biệt tại f1.4. Giá khoảng 6tr2

Ống Nikon 50mm f/1.4G:  focus rất êm, có manual override, nhỏ gọn & nhẹ, rất hợp cho việc lang thang thơ thẩn sáng tác, tuy có AF-S nhưng tốc độ focus không nhanh hơn 50mm f/1.4D. Màu sắc đậm & tương phản cao, tối góc khá rõ tại f1.4. Giá khoảng 9tr2

Ống Sigma 50mm f/1.4: được sản xuất cho Canon & Nikon, chất lượng thấu kính được nhiều nhiếp ảnh gia đánh giá cao, không vô lý chút nào khi nó có giá cao hơn Canon & Nikon ở cùng khẩu độ. Sigma 50mm được thiết kế để chụp ở độ mở tối đa f/1.4 một cách tối ưu, ảnh hầu như không bị viền tím hay tối góc, bokeh cũng được đánh giá rất mượt. Tốc độ lấy nét rất nhanh nhưng không êm như Nikon dòng G. Giá 18tr5

85mm: đây là tiêu cự xuất sắc cho việc chụp ảnh chân dung bán thân cổ điển. Để có bức ảnh nổi khối, nhiều nhiếp ảnh gia khuyên rằng người ta có thể làm một trong hai việc: hãy chọn ánh sáng ngang hoặc lắp 85mm lên full-frame.
Trên FX với 85mm chụp chân dung bán thân, ta thấy bức ảnh có hiệu ứng 3D, cảm giác chủ thể nổi bật khỏi tấm ảnh mà vẫn đẹp mịn màng. Các ống Tele như 135mm, 180mm, 200mm khi chụp người có hiệu ứng "compressiom", người bị nén lại vào phông, background sẽ được phóng to ra, không tạo cảm giác 3D mạnh mẻ như 85mm. Hiệu ứng "compression" kia phù hợp với việc chụp ảnh thời trang hơn. Ngoài ra, ở tiêu cự 85mm trên FX, chúng ta đứng đủ gần để điều khiển mẫu & cũng đủ xa để mẫu không bị lúng túng (nhất là mẫu nghiệp dư).
Ống Canon 85mm f/1.8: sắc nét, giá hợp lý, gọn nhẹ, 1 số ống bị viền tím khá rõ rệt. Giá khoảng 8tr3
Ống Canon 85mm f/1.2: một trong những ống nổi tiếng của Canon. Chất lượng hình ảnh tuyệt đẹp, được đánh giá rất cao. Cũng như phiên bản 50mm f/1.2, có lẻ thấu kính nặng nên việc lấy nét bị chậm tốc độ. Ngoài ra, đây là ống nặng về "tiền" cũng như trọng lượng. Giá khoảng 42tr

 Ống Nikon 85mm f/1.8D: cũng giống như Canon 85mm f/1.8, tuy nhiên Nikon 85mm f/1.8D có một nhược điểm lớn, là khi lấy nét vòng lấy nét bị xoay và việc lấy nét cũng rất ổn.

Ống Nikon 85mm f/1.8G: khắc phục hoàn toàn được vòng lấy nét bị xoay cũng như tiếng ồn khi lấy nét, tuy nhiên tốc độ lấy nét chậm hơn phiên bản f/1.8D.

Ống Nikon 85mm f/1.4D: cũng là một ống kính được đánh giá cao mặc dù ra đời đã lâu. Nét ngay f/1.4, ngoài rìa kém nét nhưng không bị tối góc nặng như 50mm f/1.4G. Đặc biệt coating của ống này để chuyên chụp chân dung,skintone rất dịu dàng, không bị rực rỡ như nhiều ống Nikon khác. Những người dùng Nikon FX để chụp chân dung thì ống này không thể không có.
Ống Nikon 85mm f/1.4G: xuất sắc hơn phiên bản f/1.4D về mọi mặt, đặc biệt khả năng lấy nét trong điều kiện thiếu sáng hoàn toàn vượt trội. Ngoài ra, thiết kế của phien bản G cũng tiên tiến hơn nhiều với chế độ Manual Focus Override.

Tiêu cự 50mm và 85mm trên máy crop-frame
Với những người dùng máy crop, việc lựa chọn sẽ khó khăn hơn FX nhiều vì góc nhìn trên ống kính sẽ bị thay đổi do sensor của máy crop nhỏ hơn máy full-frame. Vấn đề lựa chọn góc nhìn theo ống kính xét cho cùng cũng chỉ là ý kiến chủ quan. Ví dụ: nhiều người nói 50mm trên DX rất dở, quá hẹp cho đời thường lang thang & quá ngắn cho chân dung cổ điển. Tuy nhiên cũng có rất nhiều người hài lòng với 50mm trên DX & cho ra nhiều tác phẩm rất hoành tráng. Cho nên, xét cho cùng, tất cả cũng chỉ là thói quen & sở thích của từng người.
Nếu bạn sử dụng máy crop thì nên lấy ngay tiêu cự 35mm, để góc nhìn tương đương 50mm (normal perspective) trên FX. Muốn đạt được góc nhìn 50mm bình thường trên DX thì ta sử dụng lens 35mm.
Bên cạnh đó đối với các ống 85mm, người dùng máy crop nên lựa chọn thế nào? Loại nào cũng được nhưng có lẻ các phiên bản có độ mở f1.8 sẽ phù hợp hơn cả. Các phiên bản f.4 hay f1.2 sẽ phát huy khả năng xóa phông mạnh mẻ trên các dòng máy ff.
Vấn đề nằm ở "giá trị & khả năng sử dụng". Một khi anh đã mua 85mm f1.4, có nghĩa là anh thích chụp xóa phông, thích bokeh min màng tối đa.. Để phát huy tối đa sức mạnh của 85mm f/1.4 với vấn đề xóa phông thì chỉ có body fuul-frame mới tận dụng được. Sensor lớn hơn, góc nhìn rộng hơn crop-frame, ta phải đứng gần chủ thể hơn crop-frame, phông sẽ xóa mạnh hơn, bokeh sef4 đẹp hơn. Các ống f1.2, f1.4 cắm vào máy crop chụp cũng rất đẹp nhưng không thể phát huy sức mạnh như cắm trên ff. Vì vậy, với crop-frame ta nên mua 85mm f/1.8.